Korte huwelijken: Echtpaat Ritzema/Lijfering

Johanna Elina Ritzema komt op 29 juni 1868 ter wereld in Baflo. Zij is een dochter van Berent Ritzema en Margaretha Annetta Straat. Johanna heeft een volle zus en een halfzus.

Op 7 mei 1896 treedt Johanna in Leens in het huwelijk met Johannes Henderikus Lijfering. Johannes is geboren in Hoogkerk en een zoon van Pieter Lijfering en Taela Wieringa.

In 1898 wordt hun enige kind geboren, een zoon die ze Pieter noemen. Drie maanden na zijn eerste verjaardag overlijdt hij echter.

Johanna wordt ook niet oud. Zij overlijdt op 21 april 1902 op 33-jarige leeftijd. Johannes hertrouwt een paar jaar later met Aafke Oegina Poll. Hij overlijdt op 75-jarige leeftijd in 1947.

Alkmaarse oorlogsslachtoffers: Bram Daalder

In Alkmaar had je vroeger de Bram Daalder MAVO. Deze school kende ik wel, maar over de naamdrager was mij niets bekend tot ik me meer ging verdiepen in de geschiedenis van Alkmaar.

Bram (Abraham) wordt op 7 mei 1920 geboren in Alkmaar als zoon van Cornelis Daalder en Trijntje Anna Over. Hij heeft nog een oudere broer Dirk. Na de lagere school gaat Bram naar de Ulo aan de Krelagestraat. Vervolgens wordt hij kantoorbediende. Aan het begin van de oorlog verruilt hij die baan voor eentje bij de voedselcommissaris die aan het Kerkplein is gevestigd.

In 1940 legt Bram al contact met een aantal Alkmaarse verzetslieden. Begin 1942 krijgt hij opdracht van kapitein Meihuizen, coördinator van de groep Snaarmanslaan en oud-hoofdinspecteur van de politie in Den Haag, om naar de Paardenmarkt te gaan om daar een kist op te halen waarin een geheime zender zit.

Een constructie-tekenaar van de Nederlandse Seintoestellenfabriek had de zender verstuurd. Hij maakte deel uit van een organisatie onder het personeel aldaar die was opgericht voor spionage en sabotage en hij werd volkomen vertrouwd. In werkelijkheid stapte de constructie-tekenaar echter naar de Ortskommandant in Hilversum en vertelde het hele verhaal.

In de doos zat ook geen zender, maar stenen. Bram wordt op de Paardenmarkt door politieagenten gearresteerd en hij wordt daarbij op bloedige wijze in het gezicht geslagen. Bij het Alkmaarse politiekorps zaten ook een aantal goede Nederlanders, die ook in de illegaliteit actief waren. Ze krijgen echter geen kans om iets voor Bram te doen, want hij wordt vrij snel naar het Oranjehotel in Scheveningen gebracht.

In Scheveningen blijft hij zo'n acht maanden en in die periode staat hij terecht. Er wordt de doodstraf tegen hem geëist maar dat vonnis wordt later later gewijzigd in 'Schutzhaft'

Rond kerst 1943 wordt Daalder overgebracht naar Haaren en vervolgens naar het concentratiekamp in Amersfoort. Daar wordt hij administrateur van de kampleiding. Dankzij dat baantje slaagt hij erin om zestig kaarten van terdoodveroordeelden te laten verdwijnen. Hierdoor worden deze mannen niet gefusilleerd. Wegens onzorgvuldigheid wordt Bram gestraft en krijgt een lager baantje.

In november 1944 wordt het kamp ontruimd omdat de geallieerden naderden. Een deel van de gevangenen wordt naar Duitsland getransporteerd waaronder ook Bram. Hij komt terecht in Neuengamme, maar uit dat kamp weet hij te vluchten. Onderweg naar Nederland wordt hij echter door de Duitse politie opgepakt en als straf afgevoerd naar Buchenwald. Op zijn kleding wordt een rode bal aangebracht wat inhield dat hij vogelvrij was verklaard.

Hoe hij aan zijn einde is gekomen is onbekend. Zijn naam komt in elk geval voor in het digitale Totenbuch waar ongeveer 38.000 namen te vinden zijn van personen die tijdens de oorlog omkwamen in Buchenwald.

Bronnen

Archief Alkmaar
Een interview met Dirk Daalder, broer van Bram

Vandaag in 1857

Vandaag in 1857 wordt in Alkmaar Maria Catharina Hendrina Dekker geboren. Ze is een dochter van Adriaan Dekker, wagenmaker van beroep, en Johanna Maria van Rijswijk.

Op 11 november 1877 treedt Maria in Alkmaar in het huwelijk met Martinus Knuist. Martinus is net als de vader van Maria wagenmaker dus ze zullen elkaar waarschijnlijk daardoor hebben leren kennen. Martinus is geboren in Purmerend op 12 juni 1854 en een zoon van Gerardus Knuist en Petronella Cornelia van Kempen.

Het echtpaar gaat in Alkmaar wonen, waar ook de wagenmakerij van Martinus is gevestigd. Er worden acht kinderen geboren:

- Petronella Johanna, trouwt met Cornelis Hendricus Stigter.
- Johanna Cornelia, jong overleden.
- Adriaan Gerard, trouwt met Sophia Hesseling.
- Johanna Cornelia, jong overleden.
- Johanna Cornelia, trouwt met Cornelis Franciscus Johannes van Moorsel.
- Gerardus Martinus, jong overleden.
- Marie Cornelia Agatha.
- Gerardus Franciscus Marie, trouwt met Christina Stovering.

Het gezin komt uiteindelijk in Nijmegen terecht. Daar overlijdt Martinus in 1906. Maria Catharina Hendrina is 62 als ze in 1920 het tijdige voor het eeuwige wisselt.

De huwelijken van Arentje Kuiper

Op 27 november 1858 wordt in Wildervank Arentje Kuiper geboren. Arentje is een dochter van Gerrit Kuiper en Beerendje van Veen. Op 6 januari 1883 treedt ze in Leeuwarden in het huwelijk met Johan Hendrik Schnijder. Johan Hendrik is een zoon van Hendrik Snijder en Trijntje de Vries en geboren op 1 mei 1852.

In Leeuwarden wordt hun eerste kind geboren, een zoon Jan. Een paar maanden ma de geboorte van Jan verhuist het gezin naar Groningen. In 1890 vertrekken ze naar Amsterdam en daar worden de kinderen Gerrit, Hillegiena, Bernardina en Jacoba geboren.

Het huwelijk van Arentje en Johan Hendrik is niet gelukkig, want ze scheidden nog voor de geboorte van het jongste kind.

Op 22 maart 1899 hertrouwt Arentje met Jacob Moos. In september van dat jaar wordt dochter Nicolasina geboren. Ook het tweede huwelijk van Arentje is schijnbaar niet gelukkig, want in 1907 vraagt ze de scheiding aan.

Arentje dacht misschien wel driemaal is scheepsrecht en trouwt op 21 oktober 1914 in Amsterdam opnieuw. De bruidegom is Wijtse de Roo, geboren in Ferweradeel en grondwerker van beroep. Bruid is 55, de bruidegom 50. Dit huwelijk houdt ruim twintig jaar stand en eindigt met het overlijden van Arentje in 1935 op 76-jarige leeftijd.

De voorouders van Cindy Crawford

In de jaren negentig was Cindy Crawford een van de bekendste supermodellen. In de Amerikaanse versie van Who Do You Think You Are ging ze op zoek naar haar voorouders.

Alkmaarse oorlogsslachtoffers: Gezin Van der Horst/Polak

Op donderdag 21 maart 1901 wordt in Hoogeveen Meijer van der Horst geboren. Meijer is een zoon van Aaron van der Horst en Aaltje Engers.

Meijer is kleermaker van beroep en komt in Amsterdam terecht. Daar ontmoet hij Margaretha Polak, daar geboren op 23 juni 1904. Ze trouwen op 21 mei 1931 in Alkmaar en gaan daar wonen aan de Boterstraat. In juli van dat jaar komt de moeder van Meijer, Aaltje Engers, inwonen bij het echtpaar. In november 1932 wordt hun enige kind geboren, een dochter die ze Mia Ali noemen.

Meijer, zich ook wel Max noemende, heeft in Alkmaar een heerenkleedingmagazijn "Klein maar Dapper". De zaken gaan echter niet goed en in 1936 wordt het faillissement uitgesproken. In datzelfde jaar overlijdt Aaltje Engers. In juni van dat jaar verhuist het gezin naar de Staringhstraat in Alkmaar.

In maart 1942 moeten alle Joden Alkmaar verlaten, dus ook het gezin Van der Horst. Ze verhuizen naar Amsterdam waar ze gaan wonen op de Transvaalstraat.

Volgens het boek Joodse kinderen in het kamp Vught van J. de Moei zat Mia Ali in juni 1943 in Kamp Vught. Op 7 juni  moeten alle kinderen van 4 tot 16 jaar, dus ook Mia Ali, naar Westerbork met hun vader of moeder. De jongere kinderen gingen de dag daarvoor al.

Ik heb nog geen zekerheid of moeder Margaretha ook in Vught zat, maar ik denk van wel. In elk geval staan moeder en dochter allebei op de transportlijst van 8 juni van Westerbork naar Sobibor, het beruchte kindertransport. Bij aankomst worden ze vermoord, net als alle andere mannen, vrouwen en kinderen aan boord, in totaal 3.017 mensen.

Wanneer Meijer zijn vrouw en dochter voor het laatst heeft gezien is mij niet bekend. In elk geval overlijdt hij op 31 januari 1944 in Auschwitz.